BẢN TIN PHÁP LÝ – MỘT SỐ QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT ĐÁNG LƯU Ý CÓ HIỆU LỰC TỪ NGÀY 01 THÁNG 07 NĂM 2025

Minh Thien Law giới thiệu Bản tin pháp lý Tháng 5/2025 tổng hợp một số quy định, chính sách pháp luật đáng chú ý trong thời gian gần đây mà các cá nhân, doanh nghiệp có thể quan tâm.

Để biết thêm thông tin, vui lòng liên hệ tới chúng tôi tại:

▪ Email: info@minhthienlaw.com  ▪ Số điện thoại: 0913 865 900 ; 09 77 33 77 99

▪ Địa chỉ: Khu Thương mại, Dịch Vụ, Phòng 0.03, Lô A, Himlam Riverside, Đường Hoàng Trọng Mậu, Phường Tân Hưng, Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh

Ngày 01/7/2025 là một cột mốc quan trọng đánh dấu những thay đổi đáng kể trong hệ thống pháp luật Việt Nam. Hàng loạt các Luật mới được ban hành, được sửa đổi, bổ sung và được hướng dẫn chi tiết trải dài trên nhiều lĩnh vực như hình sự, thuế, y tế, bảo hiểm, tổ chức Tòa án, hành nghề Luật sư,v.v. Những thay đổi này không chỉ tác động trực tiếp đến hoạt động của cơ quan nhà nước mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống pháp lý của doanh nghiệp và người dân. Bài viết này tổng hợp một số chính sách nổi bật giúp độc giả nắm bắt kịp thời các quy định mới, đảm bảo tuân thủ pháp luật hiệu quả.

A. THAY ĐỔI THẨM QUYỀN CẤP VÀ THU HỒI CHỨNG CHỈ HÀNH NGHỀ LUẬT SƯ

Theo khoản 3 Điều 17, khoản 2 Điều 18 Luật Luật sư 2006 (sửa đổi, bổ sung 2012) quy định Bộ trưởng Bộ Tư pháp có thẩm quyền cấp chứng chỉ hành nghề Luật sư:

“Trong thời hạn hai mươi ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp quyết định cấp Chứng chỉ hành nghề luật sư; trong trường hợp từ chối phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do cho người đề nghị cấp Chứng chỉ hành nghề luật sư và Sở Tư pháp nơi gửi hồ sơ đề nghị cấp Chứng chỉ hành nghề luật sư”

“Bộ trưởng Bộ Tư pháp có thẩm quyền thu hồi Chứng chỉ hành nghề luật sư và quy định thủ tục thu hồi Chứng chỉ hành nghề luật sư”

Tuy nhiên, theo khoản 1 Điều 9, khoản 1 Điều 10 Nghị định 121/2025/NĐ-CP quy định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp thì thẩm quyền cấp và thu hồi chứng chỉ hành nghề Luật sư sẽ thuộc Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, không còn thuộc Bộ trưởng Bộ Tư pháp nữa. Nghị định 121/2025/NĐ-CP sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2025.

B. THAY ĐỔI TỔ CHỨC CỦA TÒA ÁN NHÂN DÂN

Theo khoản 1 Điều 4 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024 quy định tổ chức của Tòa án nhân dân bao gồm: Tòa án nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân cấp cao, Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân cấp huyện, Tòa án nhân dân sơ thẩm chuyên biệt (Hành chính, Sở hữu trí tuệ, Phá sản) và Tòa án quân sự (Tòa án quân sự trung ương, Tòa án quân sự quân khu và tương đương, Tòa án quân sự khu vực). Đây còn được gọi là Tòa án theo mô hình bốn cấp.

Tuy nhiên, ngày 24/6/2025, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024, trong đó có Điều 4 thì tổ chức của Tòa án nhân dân sẽ thay đổi như sau: Tòa án nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân khu vực, Tòa án chuyên biệt và Tòa án quân sự (Tòa án quân sự trung ương, Tòa án quân sự quân khu và tương đương, Tòa án quân sự khu vực). Như vậy, Tòa án theo mô hình mới chỉ gồm ba cấp, Tòa án nhân dân cấp cao và Tòa án nhân dân cấp huyện sẽ bị giải thể, kết thúc hoạt động. Luật này có hiệu lực thi hành từ 01/7/2025.

C. BỎ HÌNH PHẠT TỬ HÌNH ĐỐI VỚI 8 TỘI DANH

Ngày 25/6/2025, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự, trong đó có nội dung như sau: bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh. Những tội danh này bao gồm: Tham ô tài sản (Điều 353); Nhận hối lộ (Điều 354); Vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250); Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Điều 109); Gián điệp (Điều 110); Phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Việt Nam (Điều 114); Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh (Điều 194); Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (Điều 421).

Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025. Điều khoản chuyển tiếp trong Luật cũng nêu rõ, hình phạt tử hình đã tuyên đối với người phạm 8 tội trên mà chưa thi hành án thì không thi hành, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao sẽ quyết định chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân.

D. MỘT SỐ ĐIỂM MỚI VỀ LUẬT THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG 2024

Luật Thuế giá trị gia tăng 2024 sẽ có hiệu lực vào ngày 01/7/2024, thay thế cho Luật Thuế giá trị gia tăng 2008 có một số điểm mới sau đây:

            Thứ nhất, về người nộp thuế, bổ sung quy định về người nộp thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số, ví dụ như nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số với tổ chức, cá nhân tại Việt Nam và tổ chức là nhà quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử, nhà quản lý nền tảng số có chức năng thanh toán.

            Thứ hai, về đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng, bỏ một số đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng (phân bón, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, tàu đánh bắt xa bờ, lưu ký chứng khoán, …), bổ sung một số đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng (hàng hóa nhập khẩu ủng hộ, tài trợ cho phòng, chống, khắc phục hậu quả thảm họa, thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh theo quy định của Chính phủ, …) và nâng mức doanh thu hàng năm không chịu thuế giá trị gia tăng của hộ, cá nhân kinh doanh từ 100 triệu đồng lên 200 triệu đồng.

            Thứ ba, về đối tượng áp dụng thuế suất 0%, bổ sung quy định rõ hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu là hàng hóa, dịch vụ cung ứng trực tiếp cho tổ chức, cá nhân ở nước ngoài và được tiêu dùng ở ngoài Việt Nam; cung ứng trực tiếp cho tổ chức ở trong khu phi thuế quan và được tiêu dùng trong khu phi thuế quan phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất xuất khẩu. Bổ sung quy định sản phẩm nội dung thông tin số cung cấp cho bên nước ngoài và có hồ sơ, tài liệu chứng minh tiêu dùng ở ngoài Việt Nam theo quy định của Chính phủ thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 0%.

            Thứ tư, về đối tượng áp dụng thuế suất 5%, quy định rõ hoạt động nghệ thuật biểu diễn truyền thống, dân gian thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 5%. Ngoài ra, bổ sung nguyên tắc áp dụng thuế suất trong trường hợp cơ sở kinh doanh nhiều loại hàng hóa, dịch vụ có mức thuế suất thuế giá trị gia tăng khác nhau hoặc trường hợp sản phẩm nông nghiệp được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi, dược liệu để đảm bảo áp dụng thống nhất, tránh cách hiểu khác nhau.

            Thứ năm, bổ sung quy định đối với hàng hóa khuyến mại, cụ thể là giá tính thuế đối với hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại theo quy định của pháp luật về thương mại, giá tính thuế được xác định bằng 0. Nội dung này không có ở Luật Thuế giá trị gia tăng 2008.

E. Giảm 2% thuế giá trị gia tăng đến hết năm 2026

Nghị quyết 204/2025/QH15 về giảm thuế giá trị gia tăng, giảm 2% thuế GTGT đến hết năm 2026 có nội dung như sau:

“Giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng, áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ quy định tại khoản 3 Điều 9 của Luật Thuế giá trị gia tăng số 48/2024/QH15 (còn 8%), trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ sau: viễn thông, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, sản phẩm kim loại, sản phẩm khai khoáng (trừ than), sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (trừ xăng)”

Nghị quyết 204/2025/QH15 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025 đến hết ngày 31/12/2026.

F. Một số chính sách mới đối với hộ kinh doanh

Trong thời gian tới, hộ kinh doanh sẽ cần chuẩn bị cho loạt thay đổi về một số vấn đề sau đây:

• Quản lý thuế bằng mã số định danh cá nhân. Người nộp thuế, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan sẽ sử dụng mã số định danh cá nhân thay cho mã số thuế (Thông tư 86/2024/TT-BTC).

• Chủ hộ kinh doanh chính thức thuộc đối tượng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc (Luật Bảo hiểm xã hội 2024).

• Hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên phải xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền (Nghị định 70/2025/NĐ-CP).

G. BỔ SUNG, THAY ĐỔI MỘT SỐ MẶT HÀNG CHỊU THUẾ TIÊU THỤ ĐẶC BIỆT

Ngày 14/6/2025, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) trong đó có nội dung đáng chú ý là các mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

            Thứ nhất, nước giải khát có đường. Sản phẩm nước giải khát có đường là các sản phẩm trong phạm vi khái niệm về nước giải khát theo Tiêu chuẩn Việt Nam có hàm lượng đường trên 5g/100ml, không bao gồm các đồ uống như sữa và sản phẩm từ sữa; thực phẩm dạng lỏng với mục đích dinh dưỡng; nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai; nước rau, quả nguyên chất và nectar (mật) rau, quả và sản phẩm từ cacao. Theo đó, các sản phẩm như nước trái cây tự nhiên, nước dừa, sản phẩm từ sữa, thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng, … không thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

            Thứ hai, điều hòa nhiệt độ có công suất từ trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU sẽ thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, không còn quy định điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống chịu thuế tiêu thụ đặc biệt nữa. Điều này đồng nghĩa với việc các loại điều hòa công suất từ 24.000 BTU trở xuống và loại có công suất trên 90.000 BTU (thường dùng trong công nghiệp hoặc các không gian rất lớn) sẽ không bị áp thuế tiêu thụ đặc biệt.

H. SỬ DỤNG TÀI KHOẢN ĐỊNH DANH ĐIỆN TỬ CỦA TỔ CHỨC TRONG GIAO DỊCH THUẾ ĐIỆN TỬ

Theo khoản Điều 40 Nghị định 69/2024/NĐ-CP quy định tài khoản được tạo lập bởi Cổng dịch vụ công quốc gia, hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp bộ, cấp tỉnh cấp cho cơ quan, tổ chức được sử dụng đến hết ngày 30/6/2025. Theo đó, từ 01/7/2025 những tài khoản mà tổ chức, doanh nghiệp đã đăng ký trên Cổng dịch vụ công Quốc gia, hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp bộ, cấp tỉnh cấp cho doanh nghiệp sẽ không được sử dụng nữa và sẽ bắt đầu sử dụng tài khoản định danh điện tử để truy cập Cổng dịch vụ công quốc gia, hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính các cấp để giải quyết các thủ tục hành chính theo quy định.

Tuy nhiên, cho đến nay, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa hoàn thành xong thủ tục cấp tài khoản định danh điện tử gây ra nhiều khó khăn cho doanh nghiệp trong việc giải quyết thủ tục hành chính nói chung và giao dịch thuế điện tử nói riêng.

Theo Công văn số 2065/CT-NVT ngày 26/6/2025 của Cục thuế về việc triển khai sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế và sử dụng tài khoản định danh điện tử của tổ chức trong giao dịch thuế điện tử hướng dẫn như sau:

“Trường hợp đến ngày 01/7/2025, người nộp thuế đang làm thủ tục cấp tài khoản định danh điện tử nhưng chưa được Bộ Công an cấp, hoặc cá nhân là người nước ngoài, tổ chức có đại diện pháp luật là người nước ngoài chưa được cấp tài khoản định danh điện tử do phụ thuộc vào tiến độ triển khai của Bộ Công an, người nộp thuế tiếp tục thực hiện nghĩa vụ với NSNN thông qua tài khoản thuế điện tử nếu đáp ứng quy định của Luật Quản lý thuế, Luật Giao dịch điện tử cho đến khi được cấp tài khoản định danh điện tử theo lộ trình triển khai của Bộ Công an”.

Như vậy, theo nội dung hướng dẫn trên, doanh nghiệp chưa hoàn thành xong thủ tục cấp tài khoản định danh điện tử có thể yên tâm tiến hành giao dịch thuế điện tử bằng tài khoản thuế điện tử cho đến khi hoàn thành thủ tục định danh điện tử.

 Click để xem bài viết bằng tiếng Anh

Xem nội dung bài viết trình bày theo hình thức ấn phẩm: Tiếng Việt | Tiếng Anh

Miễn trừ trách nhiệm:

Bài viết này

• thể hiện quan điểm chủ quan của tác giả liên quan đến chủ đề chính được nhắc đến trong bài viết này, có giá trị tham khảo tốt nhất tại thời điểm đăng tải bài viết;

• không được xem là quan điểm, ý kiến của bất kỳ cơ quan nhà nước nào trong bất kỳ trường hợp nào; và

• không cấu thành tư vấn pháp lý của Minh Thien Law và không nên được áp dụng để giải quyết bất kỳ tình huống pháp lý cụ thể nào.

Để biết thêm thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ: info@minhthienlaw.com | thien@minhthienlaw.com